Met het project ‘Woning Gezocht, Buren Gevonden’ ondersteunt ORBIT vzw burgerinitiatieven die overal in Vlaanderen op zoek gaan naar huisvesting voor erkende vluchtelingen (en subsidiair beschermden).
Zoektocht naar een huurwoning duurt langer dan de termijn om de opvang te verlaten.
Net als vele andere huurders in Vlaanderen wordt deze doelgroep geconfronteerd met een huurmarkt die vanwege decennia wanbeleid kampt met een schrijnend tekort aan kwaliteitsvolle én betaalbare woningen. Als nieuwkomers worden zij daarnaast geconfronteerd met o.a. racistische discriminatie op de private huurmarkt of uitsluiting op de sociale huurmarkt door lokale bindingsvoorwaarden. Volgens bijna de helft van de OCMW’s duurt hun gemiddelde zoektocht naar een woning daardoor langer dan 5 maanden (VVSG, 2019). De huidige regelgeving verplicht hen nochtans na maximaal 2 tot 4 maanden vanaf hun erkenning de asielopvang te verlaten. Als gevolg belanden heel wat erkende vluchtelingengezinnen met kinderen in daklozencentra, op de zetel bij vrienden of familie, op straat, of worden ze het slachtoffer van huisjesmelkers.
Burgers zetten zich in om het woonaanbod uit te breiden
Kwalitatieve en betaalbare huisvesting is een voorwaarde om volwaardig te kunnen participeren aan onze maatschappij, of je nu nieuwkomer bent of al langer in Vlaanderen woont. Daarom zetten we samen met burgerinitiatieven in op de uitbreiding van het woonaanbod in Vlaanderen en het verder socialiseren van de huurmarkt ten goede van alle kwetsbare huurders. Zo stimuleren we o.a. de renovatie van leegstand, het verhuren van ongebruikte kamers in je eigen woning via de melding ‘tijdelijk wonen’ of het borg staan als vzw. We blijven zo doorgaan totdat #iedereenaanboord is, de kernvisie die ORBIT vzw de komende vijf jaar op al haar thema’s toepast.
Ondanks vele initiatieven volgt de Vlaamse overheid niet
De Vlaamse overheid kan niet blijven leunen op middenveld-organisaties en burgerinitiatieven om het recht op wonen van erkende vluchtelingen te blijven realiseren wanneer haar eigen woonbeleid dit recht in de weg staat. Vanuit onze rol als bondgenoot en als schakel tussen burgers en het beleid, reikten we de Vlaamse overheid de afgelopen jaren al via alle mogelijke kanalen de hand. We publiceerden meermaals beleidsaanbevelingen op basis van wetenschappelijke studies, getuigenissen uit het veld en beleidsvisies in buurlanden die hun nut al bewezen hebben. We praatten met kabinetten, bij partijvertegenwoordigers en bij individuele beleidsmakers. We organiseerden leerdebatten waar burgers met het Vlaamse beleid in gesprek gingen. We werkten samen met pers en media om de wooncrisis onder erkende vluchtelingen een beeld te geven.
Ondanks dit alles pakt de nieuwe Vlaamse regering uit met een schokkend ontradingsbeleid. Nieuwkomers worden de eerste jaren systematisch uitgesloten van sociale huisvesting en wie er alsnog in slaagt sociaal te huren maar niet snel genoeg de taal leert, wordt gesanctioneerd. De Vlaamse regering voedt zo de illusie dat het huizentekort een gevolg is van de verhoogde aankomst van erkende vluchtelingen. Het recht op menswaardig wonen voor nieuwkomers bemoeilijken zal echter geen verschil maken voor wie een huurwoning zoekt in Vlaanderen. Integendeel, de ware oorzaak achter de Vlaamse wooncrisis is wederom een gebrek aan een ambitieus woonbeleid.
Dialoog en samenwerken staan voorop, maar er zijn grenzen
ORBIT vzw blijft meer dan ooit inzetten op dialoog om samen met de overheid een beleid te ontwikkelen dat het recht op menswaardig wonen voor alle inwoners van Vlaanderen garandeert. Door de Woonzaak te steunen geeft ORBIT vzw toch ook het signaal dat er binnen elke dialoog grenzen zijn die we niet laten overschrijden.