Zeggen dat er een wooncrisis woedt in ons land is een open deur intrappen. Met bijna 170.000 mensen die op de wachtlijst staan voor een sociale woning en met bijna 50% van de private huurwoningen die ontoereikend zijn qua kwaliteit, is dat een vanzelfsprekende vaststelling. Om dan nog maar te zwijgen over de vele duizenden mensen in ons land die dak- of thuisloos zijn, waaronder ook heel wat kinderen en jongeren. Zo is maar liefst 1 op 5 van de volwassen dak- of thuislozen in ons land tussen de 18 en de 25 jaar. Het idee dat het hier dus enkel gaat over oudere mannen die alleen op straat leven, moet dringend op de schop. Het gaat evengoed over jongeren die uit huis gezet zijn, in kraakpanden, garages of caravans wonen of over mensen die gedurende korte periodes bij vrienden slapen om dan weer verder te trekken, de zogenaamde sofaslapers. De cijfers die we in ons land hebben over dak- en thuisloosheid zijn bovendien wellicht ook nog maar het topje van de ijsberg. Heel wat mensen zonder plek die ze thuis kunnen noemen, blijven namelijk onder de radar.
Het recht op wonen moet absoluut zijn of zal niet zijn
Het recht op wonen zou de absolute prioriteit moeten zijn van de Vlaamse regering. Een woonst vergemakkelijkt de zoektocht naar werk, maakt studeren haalbaarder en zorgt ervoor dat het mogelijk is om een sociaal leven uit te bouwen. Daarnaast is het zonder woonst ook bijzonder moeilijk om een goede gezondheid en een goede algemene welzijnssituatie te ontwikkelen. Momenteel is die prioriteit echter niet zichtbaar genoeg in het beleid. Problemen op de huisvestingsmarkt blijven zich opstapelen en het aantal dak- en thuislozen in ons land blijft stijgen.
Oplossingen zijn broodnodig
Fundamentele oplossingen voor bovenstaande problematieken blijven momenteel nog teveel uit. De overheid moet ervoor zorgen dat het aantal sociale woningen opgetrokken wordt, zodat de steeds langer wordende wachtlijsten eindelijk weggewerkt kunnen worden. Er moet meer geïnvesteerd worden in Housing First-trajecten waarbij dak- en thuislozen vanuit een eigen woonst en aan de hand van intensieve begeleiding uit de negatieve spiraal van hun kwetsbare situatie kunnen ontsnappen. Daarnaast mag ook zeker het preventieve luik niet uit het oog verloren worden. Precaire huisvestingssituaties komen vaak voort uit armoede, gezinsproblemen, mentale gezondheidsproblemen… Doeltreffende gezinsondersteuning, het wegwerken van drempels in het onderwijs en de arbeidsmarkt zodat mensen niet in armoede terechtkomen en het verlagen van de stap naar de geestelijke gezondheidszorg zijn maar enkele van de belangrijke preventieve maatregelen waarop de overheid moet inzetten.
In het licht daarvan schaart Caritas Vlaanderen zich graag achter de Woonzaak. Niet alleen omdat het tijd is dat er een duidelijk signaal gegeven wordt naar de overheid toe, maar ook omdat er samen gestreden moet worden voor oplossingen die het leven van zovelen terug hoop kunnen geven.