Van Wooncrisis naar Coronacrisis en omgekeerd.
“Blijf in uw kot”.
Dat is niet voor iedereen evident. Het ene kot is het andere niet. Dat veel mensen geen degelijk en betaalbaar kot vinden is de reden geweest om de Woonzaak op te starten.
Bovenop de aanslepende wooncrisis hebben we momenteel de algemeen maatschappelijke crisis, veroorzaakt door het corona-virus. Het belang van goede huisvesting in lockdown en quarantaine-situaties, komt hoogstens in een marginaal bericht aan bod. De gaten in het huidige woonbeleid worden door deze crisis wel pijnlijk zichtbaar.
Daklozen
“Blijf in uw kot” klinkt bijzonder cynisch voor deze mensen. Door hun leven buiten zijn zij al kwetsbaarder voor ziektes, in het bijzonder infectieziekten aan de luchtwegen en dus corona. Goede bescherming is niet mogelijk. Was maar je handen als je op straat leeft. Openbare toiletten zijn dun gezaaid. Aan de waterfonteintjes – mochten ze al werken – staat geen ontsmettende handgel. En dat zijn niet de enige problemen van ‘geen kot hebben’ in corona-tijd. Aan eten geraken wordt veel moeilijker, elektronisch bedelen is nog niet van deze tijd. De meeste daklozen hebben ook geen huisarts, terwijl deze nu de eerste (telefonische) toegang is tot ons gezondheidssysteem.
Vluchtelingen
Een tweede groep die volop onze aandacht verdient zijn de vluchtelingen. Met de sluiting van het Klein Kasteeltje en de afsluiting van de toegang tot de asielprocedure, wordt het er zeker niet makkelijker op een degelijk “kot” te vinden. Waar moeten de mensen uit het nu afgesloten Maximiliaanpark in Brussel naar toe? De druk om lotgenoten op te zoeken en mekaar gastvrij onderdak te geven zal toenemen. Bubbels respecteren is in deze situatie haast mensonterend.
De opvang van vluchtelingen en daklozen , op een veilige en verantwoorde manier, volgens de richtlijnen van de overheid, moet dringend en dwingend georganiseerd worden. In Frankrijk eist de regering bijvoorbeeld leegstaande hotelkamers op. Ze heeft hiervoor 50 miljoen euro vrijgemaakt.
Ook met onderdak in de miserie
Maar ook wie onderdak heeft, zit vaak in de miserie. Slechte woonkwaliteit, niet kunnen verwarmen en overbewoning zijn de belangrijkste factoren van een slechte gezondheid. Vocht en schimmel in huis verhogen de vatbaarheid voor ziektes, ook alweer in de eerste plaats aandoeningen van de luchtwegen, waaronder het covid19-virus. Overbewoning maakt afstand houden daarbovenop nog heel erg moeilijk.
Niet enkel de lichamelijke klachten nemen toe. Ongezonde en onzekere woonomstandigheden zorgen voor veel stress en psychisch lijden. Het risico op huishoudelijke conflicten vergroot. Tal van organisaties trokken de voorbije maanden aan de alarmbel over de toename van intra-familiaal geweld, waartoe de ‘in uw kot-plicht’ leidde.
Laag inkomen – slechte huisvesting – gezondheidsklachten
De cirkel is rond. Slechte behuizing heeft alles te maken met het inkomen van mensen. Hoe lager het inkomen hoe langer medische zorgen worden uitgesteld en hoe hoger het risico op complicaties wordt. Hoe zieker, hoe meer kans op verlaging van het inkomen en extra kosten. Hoe lager het inkomen, hoe groter het risico op woononzekerheid en precaire huisvesting.
Sociale huisvesting biedt oplossingen
Het belang van sociale huisvesting wordt in deze crisis nog maar eens duidelijk. Sociaal wonen is niet alleen betaalbaar. Sociale huisvestingsmaatschappijen toonden zich in deze coronatijden ook solidair met hun bewoners. Problemen werden collectief aangepakt. Er blijft steeds een nooddienst werkzaam voor dringende problemen, de sociale dienst en de administratie blijven telefonisch bereikbaar. Sommige maatschappijen, waaronder Woonhaven in Antwerpen, namen zelfs contact op met elke 65-plusser onder de bewoners via een persoonlijke brief. Sociale huurders met een inkomensdaling omwille van corona, konden bovendien een aanpassing in de huurprijs bekomen.
Sociale huurders zijn door hun band met de verhuurder ook met mekaar verbonden. We zien een grote solidariteit om mekaar te helpen. Dat is gemakkelijker en evidenter als je “op dezelfde gang” woont.
De winst van goed wonen
De coronacrisis duwt ons weer met de neus op het grote belang van degelijk en betaalbaar wonen voor elke burger en de “winst van goed wonen” voor onze samenleving. Alleen al op het vlak van onze (volks)gezondheid. Wie degelijk woont loopt minder risico. Wie slecht woont loopt meer risico.
Daarom ondersteunt Geneeskunde voor het Volk de Woonzaak.
Wees solidair, we komen er wel door.
Erik Vanobbergen,
Huisarts bij Geneeskunde voor het Volk.